Tazio Nuvolari, "Il Mantovano Volante"

Il Mantovano Volante...

“O Tazio Nuvolari είναι ο μεγαλύτερος οδηγός του παρελθόντος του παρόντος και του μέλλοντος”

είχε πει ο δρ. Ferdinand Porsche.

Ο μικρός Tazio, γιος του Arturo Nuvolari και της Elisa Zorzi, ήρθε στον κόσμο στις 16 Νοεμβρίου του 1892 στο Castel d'Ario, στη Mantova της Ιταλίας . Από μικρός κόλλησε το “μικρόβιο” των αγώνων ταχύτητας αφού ο πατέρας του αλλά και ο θείος του Giuseppe, ήταν ποδηλάτες αγώνων, με τον τελευταίο να κερδίζει και τίτλους στο εθνικό πρωτάθλημα της Ιταλίας.


Και ο ίδιος ο Tazio, όμως, δεν άργησε να μπει στο χώρο της ταχύτητας. Στα 23 του απέκτησε αγωνιστική άδεια για μοτοσυκλέτα αλλά σύντομα ξεκινά ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Nuvolari κατατάσσεται στο στρατό ως οδηγός ασθενοφόρων του Ερυθρού Σταυρού και διαφόρων στρατιωτικών οχημάτων. Κάποια μέρα καθώς οδηγούσε έχασε τον έλεγχο ενός υπηρεσιακού οχήματος και τότε ένας “διορατικός” ανώτερός του, του είπε εκνευρισμένος: “Άσε το τιμόνι και φύγε. Δεν είναι για'σένα τα αυτοκίνητα!”.

To 1917 ο Nuvolari παντρεύτηκε την Carolina Perina με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, τον Giorgio και τον Alberto. Το ζευγάρι έμεινε αχώριστο ως το τέλος με την Carolina να καμαρώνει γιατί -όπως έλεγε- ο Tazio ήτανε πολύ αφοσιωμένος και την κοιτούσε πάντοτε στα μάτια.

Στα 28 του ο Tazio έλαβε μέρος στον πρώτο του αγώνα, το Circuito Internazionale Motoristico στην Cremona. Παράλληλα άρχισε να ξεδιπλώνεται και το ταλέντο του στην οδήγηση αυτοκινήτων και ήδη το 1921 πήρε την πρώτη θέση σε αγώνα αξιοπιστίας στη Verona. Το 1925 κατέκτησε τον πρώτο του τίτλο στα 350cc του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Μοτοσυκλέτας. Από τότε και για μία 5ετία συνδύαζε τους αγώνες μοτοσυκλετών και αυτοκινήτου κερδίζοντας σημαντικούς αγώνες όπως το Mille Miglia το 1930 αλλά και το θρυλικό Targa Florio το 1931 οπότε και αφοσιώνεται στα αυτοκίνητα ως οδηγός της αγωνιστικής ομάδας της Alfa Romeo, πίσω από το τιμόνι μιας Alfa Corse.

Στο "θρυλικό" Targa Florio

Το 1933, με την Alfa Romeo να εγκαταλείπει προσωρινά τα Grand Prix, ο Nuvolari εντάσσεται στο δυναμικό της Scuderia Ferrari που χρησιμοποιούσε αυτοκίνητα της Alfa, ενώ σύντομα (1933) θα αφήσει και την ομάδα του “Γέρου” για τη... γειτόνισσα Maserati. Προτού περάσει ένας χρόνος, ξανακάνει τη διαδρομή Modena-Maranello και επιστρέφει στη Ferrari, κατόπιν διαμεσολάβησης -όπως λέγεται- του ίδιου του Mussolini, μια και ο Enzo δεν είχε ξεχάσει την “προδoσία” του Nuvolari!
Το 1937 τρέχει στο Ελβετικό Grand Prix πίσω από το τιμόνι μιας Auto Union. Η χρονιά αυτή σημαδεύεται από το θάνατο του Georgio, πρωτότοκου γιου του Tazio και της Carolina,, από μυοκαρδίτιδα. Η οικογένεια ζει λίγα χρόνια αργότερα (1946) ακόμα μία τραγωδία, χάνοντας και τον δεύτερο γιό από νεφρική ανεπάρκεια.
Το 1938 ο Nuvolari γίνεται και επισήμως οδηγός της Auto Union, μέχρι ο 2ος Π.Π. να σταματήσει κάθε αγωνιστική δραστηριότητα...

Όταν πια επιστρέφει και πάλι στους αγώνες, στα 53 του χρόνια πλέον, διατηρεί το ίδιο πάθος για νίκη και χαρίζει στο κοινό του μερικές αξέχαστους κούρσες, όπως το Mille Miglia του '48 όπου κάνει τον ταχύτερο γύρο και εγκαταλείπει μια “ηρωική” προσπάθεια λόγω μηχανικών προβλημάτων.
Στις 10 Απριλίου του 1950 συμμετέχει στο "Salita al Monte Pellegrino" της Σικελίας κερδίζοντας την πρώτη θέση στην κατηγορία του και την 5η της γενικής, στο βολάν μιας Cisitalia-Abarth 204. Αυτός ήταν και ο τελευταίος αγώνας της σπουδαίας καριέρας του Ιταλού πιλότου...


Στα χρόνια που ο Nuvolari συμμετείχε ως οδηγός σε αγώνες ταχύτητος πέτυχε πολλές και σημαντικές νίκες σε όλα σχεδόν τα Grand Prix της εποχής του. Ο “θρύλος” του, όμως και η τεράστια απήχηση που είχε στο κόσμο δημιουργήθηκε από την απίστευτη αποφασιστικότητά του, το θάρρος του και -φυσικά- την ανεπανάληπτη τεχνική του.

"Με το πλάι..."

Ο Nuvolari θεωρείται ο “εφευρέτης” της ελεγχόμενης πλαγιολίσθησης, τεχνικής που χάριζε πλούσιο θέαμα σε συνδυασμό και με χαμηλότερους χρόνους, αφού του επέτρεπε να τοποθετεί το αγωνιστικό του καλύτερα πριν τη στροφή και να κρατάει ψηλότερα τις στροφές του κινητήρα κατά τη διάρκειά της. Όταν ο Enzo Ferrari κάθισε για πρώτη φορά δίπλα στον Tazio κατά τη διάρκεια αγώνα, αρχικά τρομοκρατήθηκε, αφού στην πρώτη στροφή αισθάνθηκε να χάνεται ο έλεγχος του πίσω άξονα. Χρειάστηκαν μερικές ακόμα στροφές, κατά τις οποίες ο οδηγός του επανέλαβε την ίδια τεχνική πλαγιολίσθησης, για να καταλάβει ο Enzo ότι ήταν ασφαλής... Ο Nuvolari το έκανε επίτηδες!

Enzo και Tazio

Πολλά είναι τα γεγονότα που έκαναν τους φίλους του μηχανοκίνητου αθλητισμού και κυρίως τους Ιταλούς, να δουν στο πρόσωπο του Tazio τον δικό τους ήρωα:

Το 1925, η Alfa Romeo του ζητάει να δοκιμάσει στη Monza το αγωνιστικό τους μοντέλο. Ο Nuvolari έχει ένα σοβαρότατο ατύχημα και νοσηλεύεται στο νοσοκομείο. Το σκάει όμως και έξι μέρες αργότερα παίρνει μέρος σε Grand Prix μοτοσυκλετών στην ίδια πίστα. Ζήτησε από τους μηχανικούς του να τον βοηθήσουν να ανεβεί στη μηχανή του αλλά και να τον κατεβάσουν από αυτήν, λίγη ώρα αφότου είχε αντικρίσει πρώτος την καρό σημαία...

Στο Mille Miglia (1933)

Το 1930, στο Mille Miglia, προσθέτει ακόμα μία υπέροχη στιγμή στην καριέρα του, δείγμα ενός ανθρώπου που μπορεί να τολμήσει τα πάντα για να πετύχει το σκοπό του. Ακολουθεί τον ομόσταυλό του Αchille Varzi μέσα στη νύχτα για δεκάδες χιλιόμετρα με τα φώτα του σβηστά (!) για να μη γίνει αντιληπτός. Λίγο πριν τον τερματισμό στη Brescia ανάβει τους προβολείς και προσπερνά τον έκπληκτο Varzi, κατακτώντας τη νίκη.

Στο Targa Florio του 1932 ο Nuvolari ζήτησε από τον Ferrari να του δώσει για συνοδηγό τον ελαφρύτερο μηχανικό του και ο Enzo του έστειλε έναν νεαρό και άπειρο Ιταλό. Ο Tazio είπε στο συνοδηγό του ότι θα πρέπει να πέφτει στο πάτωμα του αγωνιστικού όποτε του φώναζε ότι πλησιάζει μια δύσκολη στροφή, για να χαμηλώσει το κέντρο βάρους του οχήματος. Ο νεαρός μηχανικός παραπονέθηκε στον Enzo μετά το τέλος του αγώνα: “Ο Nuvolari άρχισε να φωνάζει στην πρώτη στροφή και σταμάτησε στην τελευταία. Ήμουν στο πάτωμα του αυτοκινήτου όλη την ώρα...”

Το 1935 στην βρεγμένη “Πράσινη Κόλαση” του Nurburgring o Nuvolari κάθεται πίσω από το τιμόνι μιας -μάλλον γερασμένης- Alfa Romeo σαφώς κατώτερης του γερμανικού ανταγωνισμού (η P3 του είχε 110 ίππους λιγότερους τόσο από τις Mercedes Benz W25 όσο και από τις Auto Union Tipo B). Aρχικά τα γερμανικά μονοθέσια ξεχωρίζουν μάλλον εύκολα και το ενδιαφέρον των θεατών περιορίζεται στο ποιός από τους συμπατριώτες τους θα τερματίσει πρώτος. Δεν παραλείπουν πάντως να χειροκροτήσουν και την εντυπωσιακή προσπάθεια του μικρόσωμου Ιταλού να ακολουθήσει τον αγώνα, έστω και σε κάποια απόσταση από τους προπορευόμενους. Σύντομα, όμως, το πανηγυρικό κλίμα στις εξέδρες μετατρέπεται σε ανησυχία, βλέποντας ότι ο Nuvolari δεν αρκούνταν σε μία καλή εμφάνιση, αλλά έδειχνε να διεκδικεί το ακατόρθωτο. Την ανησυχία ακολουθεί νεκρική σιγή, αφού οι Γερμανοί αδυνατούν να πιστέψουν αυτό που άκουσαν από τα μεγάφωνα και σύντομα είδαν και με τα ίδια τους τα μάτια... Η Alfa του Tazio οδηγεί την κούρσα, αντισταθμίζοντας την ελλειπή ιπποδύναμη με στρίψιμο “χωρίς αύριο” και ατέλειωτες πλαγιολισθίσεις! Όμως η άψογα οργανωμένη ομάδα του von Brauchitch του ξαναδίνει την πρωτοπορία με έναν ταχύτατο ανεφοδιασμό έξι γύρους πριν την καρό σημαία, τη στιγμή που οι Ιταλοί μηχανικοί αντιμετωπίζουν προβλήματα και καθυστερούν σημαντικά τη μοναδική Alfa Romeo που παραμένει στον αγώνα.
Έτσι, το ξεκίνημα του τελευταίου γύρου βρίσκει τον Nuvolari 30 δευτερόλεπτα πίσω από την κορυφή. Οδηγώντας όμως στο όριο, δεν επιτρέπει στον αντίπαλό του να πραγματοποιήσει την τελευταία προγραμματισμένη αλλαγή ελαστικών με αποτέλεσμα το πίσω αριστερό ελαστικό του Γερμανού να διαλυθεί και ο συγκλονιστικός “Nivolo” να τερματίσει πρώτος μπροστά στα μάτια των εμβρόντητων εκπροσώπων του ναζιστικού καθεστώτος αλλά και 300.000 φανατισμένων Γερμανών που προέβλεπαν περίπατο των δικών τους αγωνιστικών.
Λέγεται μάλιστα ότι οι διοργανωτές, απροετοίμαστοι για τη νίκη του Ιταλού, δεν μπόρεσαν καν να βρουν τον τότε εθνικό ύμνο της Ιταλίας. Αντ' αυτού θα χρησιμοποιούσαν το “O Sole mio”, αν ο Tazio δεν είχε πάντα μαζί του ένα αντίτυπο του “Marcia Reale”...

Οδηγώντας χωρίς τιμόνι...

Tο 1946 στο Τορίνο, το τιμόνι της Cisitalia D46 που οδηγούσε ο “Mantovano Volante” έσπασε και αποκολλήθηκε από τον άξονά του. Ο Tazio κατάφερε να οδηγήσει ως τα pits κρατώντας τη στεφάνη στο δεξί του χέρι και περιστρέφοντας απευθείας την κολόνα του τιμονιού με το αριστερό του. Η εικόνα αυτή έκανε το γύρο του κόσμου, εκτοξεύοντας ακόμα ψηλότερα τη φήμη του μεγάλου αυτού πιλότου.

...και χωρίς πίσω λάστιχο!

Στο τελευταίο του Mille Miglia, to 1948, ο Nuvolari γράφει ακόμα μία χρυσή σελίδα στην ιστορία του. Ενώ οδηγεί σε απίστευτους ρυθμούς το αυτοκίνητό του, απασφαλίζεται με κάποιον τρόπο το καπό του κινητήρα και περνά με ταχύτητα πάνω από το κεφάλι του οδηγού και του τρομοκρατημένου συνοδηγού-μηχανικού. “Καλύτερα”, λέει ο Tazio, “έτσι θα ψύχεται και ο κινητήρας”... Στη συνέχεια του αγώνα το κάθισμά του αρχίζει να αποσταθεροποιείται και να ταλαντεύεται στις στροφές, δίνοντας στον Nuvolari την αίσθηση ότι πλέει σε φουρτουνιασμένη θάλασσα. Με την πρώτη ευκαιρία αφαιρεί το κάθισμα αντικαθιστώντας το με ένα σακί από λεμόνια και πορτοκάλια. Με το όχημα του σταδιακά να διαλύεται, η ομάδα του τον συμβουλεύει να εγκαταλείψει τον αγώνα αφού τα πράγματα έχουν αρχίσει να γίνονται επικίνδυνα. Άλλωστε δεν είχε πια τίποτα να αποδείξει στα 56 του χρόνια. Ο Tazio απαντά βυθίζοντας ακόμη περισσότερο το πόδι στο γκάζι αφού ούτε και ο ίδιος ο Enzo Ferrari κατάφερε να τον πείσει. Στην Pescara ήδη οδηγεί την κούρσα, στη Ρώμη είναι 12 λεπτά μπροστά από τον δεύτερο, στο Livorno η διαφορά ανεβαίνει στα 20 λεπτά και στην Φλωρεντία φτάνει τη μισή ώρα! Μόνο όταν τον πρόδωσαν τα φρένα του και καταστράφηκε η πίσω του ανάρτηση αναγκάστηκε να εγκαταλείψει έναν αγώνα που έμοιαζε με την τελευταία μεγάλη παράσταση ενός βιρτουόζου.
Μετά από αυτή την υπεράνθρωπη και ριψοκίνδυνη προσπάθεια του Nuvolari, ο Ferrari του γράφει ένα γράμμα λέγοντας: “Μη στενοχωριέσαι Tazio, του χρόνου ο αγώνας θα'ναι δικός σου”, για να δεχτεί την απάντηση από τον απογοητευμένο οδηγό του: “Ferrari στην ηλικία μας δεν έχουμε και πολλές ακόμα ημέρες σαν αυτήν”.

Λέγεται ότι ο Nuvolari ήθελε να πεθάνει οδηγώντας και η αλήθεια είναι ότι οδηγούσε σαν να μη φοβάται το θάνατο. Το τέλος του, όμως, ήταν πολύ διαφορετικό. Περίπου ένα χρόνο μετά το πρώτο εγκεφαλικό που τον κράτησε στο κρεβάτι με ημιπληγία, ένα δεύτερο εγκεφαλικό αποδείχθηκε μοιραίο. Ήταν 11 Αυγούστου του 1953.

Όλη, σχεδόν, η πόλη της Μantova αλλά και άτομα από την υπόλοιπη Ιταλία καθώς και από άλλες χώρες, συγκεντρώθηκαν για να αποχαιρετήσουν τον δικό τους ήρωα, σε μια τελετή στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 50.000 άνθρωποι. Τη μέρα εκείνη ο Nuvolari φορούσε και πάλι την αγαπημένη του στολή, ένα κίτρινο παντελόνι και ένα γαλάζιο μπλουζάκι με τα αρχικά “T” και “N”, ενώ το φέρετρο τοποθετήθηκε σε σασί αυτοκινήτου το οποίο οδηγούσαν ο Alberto Ascari, o Luigi Villoresi και ο Juan Manuel Fangio. Ο Enzo Ferrari διηγείται για εκείνη τη μέρα: “Καθ'οδόν για την τελετή και ενώ είχα χαθεί στους δρόμους της Mantova, σταμάτησα κάπου να ζητήσω οδηγίες για τη Villa Nuvolari. Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος βγήκε και πριν απαντήσει κοίταξε εξεταστικά το αυτοκίνητό μου. Βλέποντας τις πινακίδες από τη Modena, μου είπε σαν να μιλούσε για δικό του άνθρωπο: “Σε ευχαριστούμε που ήρθες, δε γεννιούνται πια άνθρωποι σαν αυτόν...”

Ο Tazio δεν έπαψε ποτέ να εμπνέει καλλιτέχνες αλλά και εταιρείες. Το 1976 ο Lucio Dalla έγραψε το διάσημο -στην Ιταλία- τραγούδι “Nuvolari” και το συμπεριέλαβε στο δίσκο του με όνομα “Automobili”, ενώ τέσσερα -συνολικά- αυτοκίνητα έχουν δανειστεί το όνομα του διάσημου πιλότου: το Audi Nuvolari Quattro, το EAM Nuvolari S1, η Alfa Romeo Nuvola, και η Cisitalia 202 Spider Nuvolari.

Αντί επιλόγου...
Ο Cyril Posthumus, συγγραφέας που ασχολήθηκε με τους αγώνες αυτοκινήτου, έγραψε για τον Ιταλό πιλότο:
“O Tazio Nuvolari δεν ήταν απλά ένας οδηγός αγώνων. Για την Ιταλία έγινε ένα είδωλο, ένας “ημίθεος”, ένας θρύλος, ο άνθρωπος που έκανε το ακατόρθωτο, όχι μία φορά αλλά συνεχώς, ήταν ο Δαυίδ που νίκησε τους Γολιάθ του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Ήταν "ο καθηγητής” ("Il Maestro").

Περισσότερη αξία έχουν, όμως, τα λόγια του κυριότερου ανταγωνιστή του Nuvolari, του Achille Varzi ο οποίος είπε: "O Nuvolari δεν ήταν απλά ο μεγαλύτερός μου αντίπαλος, ήταν και ο καλύτερος πιλότος όλων τον εποχών. Πολλοί τον χαρακτηρίζουν  "καθηγητή" ,αλλά εγώ πιστεύω ότι ήτανε καλλιτέχνης. Γιατί ένας καθηγητής μπορεί να σου διδάξει τις γνώσεις του. Η τέχνη, όμως, δε διδάσκεται..."

-------------------------------  Nεκτάριος-Λ  Α  (28/12/2010) ------------------------------- 

Πηγές: 1) http://en.wikipedia.org/wiki/Tazio_Nuvolari

            2) http://it.wikipedia.org/wiki/Tazio_Nuvolari

            3) http://www.tazionuvolari.it/

            4) http://www.topgear.gr/races/c1609,1,Tazio_Nuvolari.html